Ρυθμιστικό Πλαίσιο
Η ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε.
Ο Διαχειριστής του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΔΕΔΔΗΕ A.E.) είναι ανώνυμη εταιρεία, θυγατρική της ΔΕΗ A.E. Συστάθηκε με τον Νόμο 4001/2011 (ΦΕΚ 179/Α’/22-08-2011, όπως ισχύει), ο οποίος ενσωμάτωσε στην Ελληνική Νομοθεσία τις διατάξεις της Οδηγίας 2009/72/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Με την εν λόγω Οδηγία επιβλήθηκε ο νομικός και λειτουργικός διαχωρισμός των δραστηριοτήτων της Μεταφοράς και της Διανομής από τις Καθετοποιημένες Επιχειρήσεις Ηλεκτρισμού, όπως η ΔΕΗ Α.Ε. Η Οδηγία 2009/72/ΕΚ έχει αντικατασταθεί από την Οδηγία 2019/944/ΕΕ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου «Σχετικά με τους κοινούς κανόνες για την εσωτερική Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας», η οποία ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Δίκαιο με τους Νόμους 4986/2022 (ΦΕΚ 204/Α΄/22-10-2022, όπως ισχύει) και 5037/2023 (ΦΕΚ 78/Α’/28-03-2023).
Με τον Nόμο 4001/2011 δίδονται στη ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. δύο διακριτές αρμοδιότητες:
- Η Διαχείριση του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΔΔΗΕ) και
- Η Διαχείριση των Αγορών των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (ΜΔΝ).
Σύμφωνα με τον Νόμο 4508/2017 (ΦΕΚ 200/Α’/22-12-2017, όπως ισχύει), η ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. επίσης ορίζεται ως ο μοναδικός διαχειριστής του Ειδικού Λογαριασμού ΥΚΩ στο σύνολο της Επικράτειας
Από την 30/11/2021 και εντεύθεν, ο Κλάδος Δικτύου Διανομής της ΔΕΗ Α.Ε. απορροφήθηκε από τη ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. και η τελευταία σωρεύει πλέον στο πρόσωπό της τόσο την ιδιότητα του Κυρίου του ΕΔΔΗΕ (άρθρο 129 Ν. 4819/2021, όπως ισχύει), όσο και του Διαχειριστή του ΕΔΔΗΕ (άρθρα 123 και 127 Ν. 4001/2011, όπως ισχύει). Το μετοχικό κεφάλαιο της ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. ανήκει κατά 51% στη ΔΕΗ Α.Ε. και κατά 49% στη Macquarie Asset Management.
Α. Ελληνικό Ρυθμιστικό Πλαίσιο που διέπει τις αρμοδιότητες για τη διαχείριση του ΕΔΔΗΕ.
Η δραστηριότητα Διαχείρισης Δικτύων Διανομής είναι φυσικό μονοπώλιο στον χώρο στον οποίο εκτελείται, καθώς δεν υπάρχει ανταγωνισμός. Για τον λόγο αυτό, οι δραστηριότητες αυτές επιβλέπονται και ρυθμίζονται από την ανεξάρτητη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ), πλέον Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ). Η ρύθμιση γίνεται μέσω της έγκρισης του Επιτρεπόμενου Εσόδου της δραστηριότητας, όπου τίθενται στόχοι για τη βελτίωση τόσο της εξυπηρέτησης των πελατών, όσο και της απόδοσης της λειτουργίας της επιχείρησης και της μεγιστοποίησης της ποιότητας της παραδιδόμενης ενέργειας, δίνοντας κίνητρα για την επίτευξή τους.
Εκτός από τον Νόμο 4001/2011, που προβλέπει διατάξεις για τη λειτουργία, την ανάπτυξη, τη συντήρηση και την πρόσβαση των χρηστών στο ΕΔΔΗΕ, κύριο Ρυθμιστικό κείμενο που καθορίζει τα ανωτέρω είναι ο «Κώδικας Διαχείρισης του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας», ο οποίος εγκρίθηκε με την 395/2016 Απόφαση της ΡΑΕ (ΦΕΚ 78/Β’/20-01-2017). Το περιεχόμενο του Κώδικα ρυθμίζει τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, των Χρηστών του Δικτύου και των Προμηθευτών, καθώς και θέματα που αφορούν στην ανάπτυξη, στη λειτουργία, στην πρόσβαση στο Δίκτυο, στις παρεχόμενες από τον Διαχειριστή του Δικτύου υπηρεσίες και στο οικονομικό αντάλλαγμα αυτού.
Η ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη, τη λειτουργία και τη συντήρηση, υπό οικονομικούς όρους, του ΕΔΔΗΕ, ώστε να διασφαλίζεται η αξιόπιστη, αποδοτική και ασφαλής λειτουργία του, καθώς και η μακροπρόθεσμη ικανότητά του να ανταποκρίνεται σε εύλογες ανάγκες ηλεκτρικής ενέργειας, λαμβάνοντας τη δέουσα μέριμνα για το περιβάλλον και την ενεργειακή αποδοτικότητα, καθώς και για τη διασφάλιση, κατά τον πλέον οικονομικό, διαφανή, άμεσο και αμερόληπτο τρόπο, της πρόσβασης των Χρηστών (Καταναλωτών, Παραγωγών) και των Προμηθευτών στο ΕΔΔΗΕ, προκειμένου να ασκούν τις δραστηριότητες τους, σύμφωνα με την Άδεια Διαχείρισης του ΕΔΔΗΕ (Απόφαση ΡΑΕ 83/2014) και την Άδεια Κυριότητας του ΕΔΔΗΕ (Απόφαση ΡΑΕ 82/2014), που της χορηγούνται κατά τις διατάξεις των Νόμων 4001/2011 και 4819/2021 όπως ισχύουν, και σύμφωνα με τον Κώδικα Διαχείρισης του ΕΔΔΗΕ.
Οι λεπτομέρειες εφαρμογής των διατάξεων του ανωτέρω Κώδικα καθώς και οι αναγκαίες διαδικασίες και μεθοδολογίες υπολογισμών που απαιτούνται για την εφαρμογή του, καθορίζονται στα Εγχειρίδια Εφαρμογής και αποτελούν αναπόσπαστο μέρος του Κώδικα. Τα εγκεκριμένα από τη ΡΑΕ Εγχειρίδια, τα οποία έχουν δημοσιευτεί και ισχύουν, είναι:
- Το«Εγχειρίδιο Ρευματοκλοπών» (Απόφαση ΡΑΕ 236/2017 – ΦΕΚ 1871/Β’/30-05-2017),
- Το «Εγχειρίδιο Μετρητών και Μετρήσεων» (Απόφαση ΡΑΕ 30/2020 – ΦΕΚ 370/Β’/7-2-2020),
- Το «Εγχειρίδιο Λειτουργίας Δικτύου» (Απόφαση ΡΑΕ 779/2020 – ΦΕΚ 1891/Β’/18-5-2020),
- Το «Εγχειρίδιο Εκπροσώπησης Μετρητών και Περιοδικής Εκκαθάρισης» (Απόφαση ΡΑΕ 1443/2020 – ΦΕΚ 4737/Β’/26-10-2020) και
- Το «Εγχειρίδιο Χρεώσεων Χρήσης Δικτύου» (Απόφαση ΡΑΕ 707Α/2021 – ΦΕΚ 5427/Β’/22-11-2021).
Στο πλαίσιο βελτίωσης των υπηρεσιών της ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. προς τους Καταναλωτές, εγκρίθηκε από τη ΡΑΕ με τις Αποφάσεις 1151Α/2019 (ΦΕΚ 1339/Β’/13-04-2020) και 1593Α/2020 (ΦΕΚ 2925/Β’/05-07-2021), το Πρόγραμμα «Εγγυημένες Υπηρεσίες προς Καταναλωτές» του Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας.
Το Ρυθμιστικό Πλαίσιο περιλαμβάνει και άλλα σημαντικά ρυθμιστικά κείμενα, τα οποία εκδόθηκαν από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας με σχετικές Αποφάσεις της:
- Η«Άδεια Κυριότητας - Όροι και περιορισμοί Άδειας Αποκλειστικότητας της Κυριότητας του Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας) της ΔΕΗ ΑΕ» που είχε δοθεί με την Απόφαση 82/2014 στη ΔΕΗ Α.Ε. και χορηγείται στη ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. σύμφωνα με τον Νόμο 4819/2021 (ΦΕΚ 129/Α’/23-07-2021, όπως ισχύει).
- Η «Μεθοδολογία Υπολογισμού Απαιτούμενου Εσόδου του Διαχειριστή του Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας», η οποία καθορίζεται σύμφωνα με την Απόφαση 1431/2020 (ΦΕΚ 4740/Β’/23-10-2020), για Ρυθμιστική Περίοδο Διανομής 3-5 ετών (ΡΠΔ), με την πρώτη ΡΠΔ να ορίζεται τετραετούς διάρκειας (2021-2024).
- Ο «Κανονισμός Μηχανισμού Κινήτρου για τον περιορισμό των απωλειών στο ΕΔΔΗΕ – Καθορισμός λεπτομερειών εφαρμογής του ΚΔΔ για τον υπολογισμό των συντελεστών απωλειών δικτύου», ο οποίος καθορίστηκε με την Απόφαση 1432/2020 (ΦΕΚ 4741/Β΄/26-10-2020).
- Η «Μεθοδολογία Υπολογισμού Εγγυήσεων Χρεώσεων Χρήσης Δικτύου (ΧΧΔ) Καταναλωτών στο Διασυνδεδεμένο Δίκτυο ΕΔΔΗΕ», η οποία καθορίστηκε με την Απόφαση 534/2021 (ΦΕΚ 3292/Β’/26-07-2021).
Β. Ελληνικό Ρυθμιστικό Πλαίσιο που διέπει τις αρμοδιότητες της ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. ως Διαχειριστή Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών (ΜΔΝ).
Μη Διασυνδεδεμένα Νησιά (ΜΔΝ) χαρακτηρίζονται τα νησιά της Ελληνικής Επικράτειας των οποίων το Δίκτυο Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας δεν συνδέεται με το Σύστημα Μεταφοράς ή το Δίκτυο Διανομής της ηπειρωτικής χώρας.
Η διαχείριση των Ηλεκτρικών Συστημάτων των ΜΔΝ, που περιλαμβάνει τη διαχείριση της παραγωγής , τη λειτουργία της αγοράς και των συστημάτων των νησιών αυτών, είναι ευθύνη της ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. και πραγματοποιείται σύμφωνα με τον «Κώδικα Διαχείρισης Ηλεκτρικών Συστημάτων Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών», που προβλέπεται στο άρθρο 130 του Ν. 4001/2011, όπως ισχύει.
Για την υλοποίηση του Κώδικα Διαχείρισης Ηλεκτρικών Συστημάτων ΜΔΝ εγκρίθηκε από τη ΡΑΕ με την Απόφαση 389/2015 το «Σχέδιο Δράσης Υλοποίησης Υποδομών της ΔΕΔΔΗΕ ΑΕ σύμφωνα με την Απόφαση 2014/536/ΕΚ/14.08.2014 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής».
Το Ρυθμιστικό Πλαίσιο περιλαμβάνει και άλλα κείμενα, τα οποία εκδόθηκαν από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας και αφορούν το Μέσο Μεταβλητό Κόστος συμβατικών μονάδων παραγωγής στα ΜΔΝ, τις Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας στα ΜΔΝ, τις Τιμολογήσεις υβριδικών σταθμών στα ΜΔΝ κλπ.
Περισσότερες πληροφορίες για το Ρυθμιστικό Πλαίσιο που διέπει τη διαχείριση των ΜΔΝ διατίθενται εδώ.
Γ. Ευρωπαϊκό Ρυθμιστικό Πλαίσιο
Το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο, με το οποίο οφείλουν να συμμορφώνονται οι Διαχειριστές Συστημάτων Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, περιλαμβάνει κυρίως τους Κανονισμούς και τις Οδηγίες του Πακέτου “Καθαρή Ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους” (Clean Energy for all Europeans package). Το εν λόγω Πακέτο ολοκληρώθηκε τον Μάιο του 2019 και αποτελείται από 8 νομοθετικά κείμενα, τα οποία έχουν ως στόχο να εκσυγχρονίσουν το Ευρωπαϊκό Πλαίσιο Ενεργειακής Πολιτικής, προκειμένου να διευκολύνουν τη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στην καθαρή ενέργεια και να επιτύχουν τους στόχους για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, όπως αυτοί τέθηκαν στη Συμφωνία των Παρισίων της 12ης Δεκεμβρίου 2016.
Τα νομοθετικά κείμενα του πακέτου που αφορούν στη λειτουργία της ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε. είναι:
• Ο Κανονισμός 2019/943/ΕΕ,
• Η Οδηγία 2019/944/ΕΕ σχετικά με την εσωτερική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Δίκαιο με τους Νόμους 4986/2022 (ΦΕΚ 204/Α΄/22-10-2022, όπως ισχύει) και 5037/2023 (ΦΕΚ 78/Α’/28-03-2023),
• Η Οδηγία 2018/844/ΕΕ σχετικά με την ενεργειακή απόδοση κτιρίων, η οποία ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Δίκαιο με τον Νόμο 4685/2020 (ΦΕΚ 92/Α΄/07-05-2020, όπως ισχύει),
• Η Οδηγία 2018/2001/ΕΕ σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, η οποία ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Δίκαιο με τον Νόμο 5037/2023 (ΦΕΚ 78/Α’/28-03-2023) και
• Η Οδηγία 2018/2002/ΕΕ σχετικά με την ενεργειακή αποδοτικότητα, η οποία ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Δίκαιο με τον Νόμο 4843/2021 (ΦΕΚ 193/Α΄/20-10-2021, όπως ισχύει).
Δ. Πρόγραμμα Συμμόρφωσης ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε.
Η ΔΕΔΔΗΕ Α.Ε., σύμφωνα με τον Νόμο 4001/2011, όπως ισχύει, έχει καταρτίσει και εκτελεί «Πρόγραμμα Συμμόρφωσης», το οποίο έχει εγκριθεί από τη ΡΑΕ με την Απόφαση 678/2014. Στο Πρόγραμμα αυτό περιλαμβάνονται μέτρα τα οποία λαμβάνονται προκειμένου να αποκλείεται οποιαδήποτε τυχόν μεροληπτική εταιρική πρακτική ή στρέβλωση του ανταγωνισμού κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων της.